Jadeit

Jadeit – minerał z gromady krzemianów łańcuchowych, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od: Hiszpańscy konkwistadorzy często nosili amulety wykonane z jadeitu. Nazywali go piedra de ijada (kamień lędźwiowy) albo piedra de los rinones (kamień nerkowy), wierząc, że chroni przed dolegliwościami.

Czasami w stosunku do jadeitu oraz do często mylonego z jadeitem nefrytu stosuje się nazwę żad.

Właściwości

• Wzór chemiczny: NaAlSi₂O₆ – krzemian sodu i glinu, niekiedy zawiera domieszkę wapniowo-magnezowego diopsydu.
• Układ krystalograficzny – jednoskośny
• Twardość w skali Mohsa – 6,5 – 7
• Łupliwość – doskonała
• Rysa – biała
• Przełam – nierówny, muszlowy
• Gęstość – 3,2 do 3,3 g/cm3
• Barwa – bezbarwny, różne barwy (biała, żółta, zielona, fioletowa)
• Połysk – szklisty, perłowy

Bardzo rzadko tworzy dobrze wykształcone kryształy. Najczęściej występuje w postaci zbitej masy, mikrokrystalicznej, włóknistej; tworzy skupienia ziarniste lub włókniste agregaty. Najczęściej jest lśniącozielony, przeświecający lub przezroczysty. Współwystępuje z diopsydem, egirynem, glaukofanem, albitem, granatem. Wraz z egirynem i omfacytem tworzy szereg jadeitu.

• Chloromelanit – odmiana jadeitu o barwie zielonej do czarnej, zawierająca znaczny procent żelaza. Występuje w Meksyku, Nowej Gwinei, Szwajcarii, Francji.
• Astrydyt – odmiana ciemnozielona jadeitu, bogata w chrom, znaleziona na Nowej Gwinei (jaśniejsze plamki pochodzą od przerostków kwarcu i opal. Występuje w skałach oliwinowych.

Występowanie

Występuje głównie w łupkach krystalicznych i skałach metamorficznych. Najczęściej tworzy się w niskich temperaturach i stosunkowo wysokich ciśnieniach. Bywa spotykany w serpentynitach, czasami w amfibolitach i przeobrażonych szarogłazach.

Miejsca występowania:

• Birma – jest największym dostawcą jadeitu; od przeszło 200 lat zaopatruje Chiny w przeświecający jadeit cesarski (imperial jade).
• Chiny – odmiany o pięknej zielonej barwie „Yunan jadeit”
• Japonia – materiał nie nadaje się do celów jubilerskich.
• Włochy – Piemont,
• USA – Kalifornia (często jest to

Encyklopedia Jubilerstwa