Kordieryt
Kordieryt (nazywany także: ijolit, dichroit) – minerał z gromady krzemianów z grupy krzemianów pierścieniowych. Należy do minerałów rzadkich.
Nazwa minerału wywodzi się od nazwiska Louisa Cordiera (1777–1861), francuskiego geologa, który jako pierwszy zajmował się badaniem kordierytu, odkryty w 1813 roku. Nazwy synonimów pochodzą od greckich słów ion – „fiołek” i dichroos – „dwubarwny”.
Właściwości
Kordieryt tworzy kryształy o pokroju słupkowym, przeważnie ma postać pseudoheksagonalnych, sześcio- i dwunastobocznych słupów, często zbliźniaczenia. Tworzy skupienia ziarniste, zbite oraz luźnych ziarn. Jest minerałem kruchym, o muszlowym lub nierównym przełamie oraz szklistym lub tłustym na powierzchni przełamania połysku. Cechuje się łupliwością w trzech kierunkach – w jednym kierunku wyraźną i w dwóch niewyraźną łupliwością. Kordieryt jest barwy niebieskie, a także szaroniebieskiej, czerwonej, rzadziej jest zielonawy, żółtawy, brązowy i bezbarwny. Wykazuje bardzo silny pleochroizm o obserwowalnych barwach: żółtej, niebieskiej, fioletowej. Niektóre kryształy wykazują tęczową iryzację a także efekt kociego oka i asteryzmu.
Występowanie
Stanowi składnik skał metamorficznych, wytworzonych w przemianach regionalnych (gnejsów, granitognejsów, łupków) lub kontaktowych (Hornfelsów). Może występować w niektórych skałach magmowych (granitach) oraz w formie otoczaków w osadach aluwialnych. Współwystępuje z andaluzytem, sillimanitem, turmalinem, granatem, kwarcem, skaleniami, hematytem, apatytem, cyrkonem, pirotynem, spinelem, korundem. Należy do minerałów rzadkich. Występuje w Sri Lance, Madagaskarze, Birmie, Indiach (Madras), USA (Connecticut, Handdam), Kanadzie (jeron Wielkiego Jeziora Niewolniczego), Brazylii (Minas Novas), Tanzanii (Babati), Namibii (Karasburg), Japonii, Australii, Niemiec (Bodenmais, Waldheim), Norwegii (Kragerö, Tvedestrand), Szwecji (Näverberg, Falun), Finlandii (Orijärvi), Islandii, Włoch, Hiszpanii (przylądek Gata), Francji, Czech (Vanov, Jihlava). W Polsce kordieryt występuje w kontaktowych hornfelsach osłony granitu Karkonoszy i w intruzji kłodzko-złotostockiej.
Zastosowanie
- ceniony kamień kolekcjonerski i jubilerski,
- tzw. „kompas wikingów” – dzięki własnościom
Encyklopedia Jubilerstwa
