Tabela polskich cech probierczych obowiązujących w latach 1931 – 1963

Państwowe cechy probiercze, wybijane przez urzędy probiercze na wyrobach złotych i srebrnych, których wzory rysunkowe załącza się do niniejszego rozporządzenia, są następujące:

A. Cecha krajowa – Wyobraża głowę rycerza lub kobiety z cyfrą 1, 2 lub 3; wybija się ją na głównej części wyrobów krajowych z wyjątkiem zegarków i kopert zegarkowych. Odróżnia się 6 rodzajów cechy krajowej: 3 rodzaje dla wyrobów złotych i 3 rodzaje dla wyrobów srebrnych.

Dla wyrobów złotych: głowa rycerza z cyfrą 1, 2 lub 3, oznaczającą próbę. Cyfry próby umieszczone przed wizerunkiem głowy rycerza z prawej strony. Wizerunek cechy wypukły.

Obramowanie cechy – prostokąt o wymiarach: podstawa 2 mm, wysokość 1,25 mm.

Wzór Nr. 1 z głową rycerza i cyfrą 1 dla złota 0.960 próby.

Wzór Nr. 2 z głową rycerza i cyfrą 2 dla złota 0.750 próby.

Wzór Nr. 3 z głową rycerza i cyfrą 3 dla złota 0.583 próby.

Dla wyrobów srebrnych: głowa kobiety z cyfrą 1, 2 lub 3, oznaczająca próbę. Cyfry próby umieszczone przed wizerunkiem głowy kobiety z lewej strony. Wizerunek cechy wypukły. Obramowanie cechy – elipsa o wymiarach osi: wielka oś 2 mm, mała oś 1,25 mm.

Wzór Nr. 4 z głową kobiety i cyfra 1 dla srebra 0.940 próby.

Wzór Nr. 5 z głową kobiety i cyfrą 2 dla srebra 0.875 próby.

Wzór Nr. 6 z głową kobiety i cyfrą 3 dla srebra 0.800 próby.

B. Godło – Wyobraża głowę rycerza lub kobiety, wybija się je na drugorzędnych częściach wyrobów krajowych lub zagranicznych, względnie obok cechy krajowej, wymienionej pod A, na głównej części przedmiotu, gdy ozdoby lub dodatki nic są dostępne do ocechowania oraz w celu oznaczenia wagi w wyrobach złotych.

Odróżnia się 2 rodzaje godła.

Wzór Nr. 7 z głową rycerza w obramowaniu kwadratu dla złota.

Wzór Nr. 8 z głową kobiety w obramowaniu okręgu koła dla srebra.

Godło nie posiada cyfr próby. Wymiar godła: bok kwadratu 1 mm, średnica koła 1,25 mm.

C. Cecha wwozowa – Wyobraża: dla złota – głowę rycerza z literą Z i dla srebra – głowę kobiety z literą Z.

Cecha posiada wizerunek linjowy. Wybija się ją na zegarkach, kopertach zegarkowych i innych wyrobach wwożonych z zagranicy, na głównej części wyrobu. Cecha ta stwierdza, że wyrób wytrzymuje najniższą przepisaną próbę państwową, lecz nie stwierdza wyższej próby zagranicznej ewentualnie figurującej na znaczkach zagranicznych.

Odróżnia się 2 rodzaje cechy wwozowej:

Wzór Nr. 9 dla złota w obramowaniu trapezowem. Wysokość obramowania 2.75 mm, szerokość wcięcia 1 mm, podstawa trapezów 1,5 mm.

Wzór Nr. 10 dla srebra w obramowaniu dwóch luków wklęsłych, przeciętych dwoma łukami wypukłemi. Rozpiętość między wierzchołkami łuków wklęsłych 1 mm, rozpiętość między wierzchołkami łuków wypukłych 2,5 mm.

D. Cecha zegarkowa, krajowa – posiada ten sam wizerunek co i cecha krajowa pod A, lecz wizerunek jest linjowy. Wybija się ją na zegarkach i kopertach zegarkowych pochodzenia krajowego.

Odróżnia, się dwa rodzaje cechy zegarkowej: Wzór Nr. 11 z głową rycerza i cyfrą 3 dla złota 0.583 próby, w obramowaniu kształtu łopatki, złożonej z dwóch połączonych kwadratów. Bok większego kwadratu o wymiarze 1,3 mm, bok mniejszego kwadratu o wymiarze 1 mm.

Wzór Nr. 12 z głową kobiety i cyfrą 3 dla srebra 0.800 próby, w obramowaniu kształtu ósemki z przerwą w przegubie. Wymiary średnic kół 1,5 mm i 1,25 mm przy wysokości 2,5 mm.

E. Cecha zlewkowa. Wzór Nr. 13 wyobraża godło Państwa i początkowe litery właściwego urzędu probierczego np. W. U. P. (Warszawski Urząd Probierczy) służy do cechowania zlewków (sztab) złotych i srebrnych oraz jako cecha łąkowa. Obramowania cechy: okrąg koła o wymiarze średnicy 5 mm.

F. Cecha lombardowa. Wzór Nr. 14 wyobraża głowę sowy w obramowaniu tarczy. Wymiar cechy: wysokość tarczy 1,25 mm, rozpiętość kończyn 1,5 mm.

Cechę tę wybija się:

1. na wyrobach dostarczanych z instytucyj zastawniczych, nie posiadających znaku imiennego wytwórcy zarejestrowanego w urzędzie probierczym, obok właściwej obowiązującej cechy państwowej;

2. na wyrobach dawnego pochodzenia, dopuszczonych do obrotu handlowego i nie posiadających znaku imiennego wytwórcy zarejestrowanego w urzędzie probierczym, obok właściwej obowiązującej cechy państwowej;

3. dla oznaczenia wyrobów dawnego pochodzenia zwolnionych od obowiązku próbowania i cechowania i dopuszczonych do obrotu handlowego.

G. Cecha metali nieszlachetnych. Wzór Nr. 15. Cecha przedstawia słowo „Met” w obramowaniu kształtu pasa z zaokrąglonemu końcami. Wymiar cechy: szerokość pasa 1,5 mm, rozpiętość między wierzchołkami zaokrągleń 3 mm.

Cechę tę wybija się na częściach składowych z metali nieszlachetnych wyrobów złotych i srebrnych.

Państwowe cechy probiercze, wszystkich urzędów probierczych mają ten sam wizerunek, obramowanie i wymiar. Cechy, wyszczególnione pod A, C, D różnią się od pozostałych posiadaniem znaku urzędu probierczego w postaci literki, a mianowicie: W – dla Warszawskiego Urzędu Probierczego, L – dla Lwowskiego Urzędu Probierczego, K – dla Krakowskiego Urzędu Probierczego, V – dla Wileńskiego Urzędu Probierczego.

Wytwórcy oraz handlujący wyrobami złotemi i srebrnemi obowiązani są do wywieszenia w lokalach sprzedaży w miejscu widocznem wzorów rysunkowych państwowych cech probierczych, które mogą nabywać w urzędzie probierczym za zwrotem kosztów druku.

Wszelkie wyroby ze złota i srebra, znajdujące się u wytwórców lub w handlu, ocechowane do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia polską cechą probierczą w myśl postanowień ustawy z dnia 16 lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 70, poz. 476), nie podlegają przecechowaniu.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1932 r.