Rubin

Rubin – kamień szlachetny o barwie od różowej do krwistoczerwonej. Jest to rzadki minerał z gromady tlenków (Al₂O₃), odmiana korundu.

Właściwości

• Wzór chemiczny: Al₂O₃:Cr³⁺ – tlenek glinu domieszkowany trójwartościowymi jonami chromu.
• Pleochroizm – silny, zmienny; obserwowane barwy: purpurowoczerwona- pomarańczowoczerwona.
• Luminescencja – wyraźna, nadaje rubinom szczególnego kolorytu, podwyższając ich walory estetyczne. Znane są okazy wykazujące fluorescencję o barwie jasnożółtej i kremowożółtej.
• Inkluzje – liczne, ich rodzaj wskazuje na pochodzenie kamieni: np. dla rubinów birmańskich charakterystyczne są krótkie igiełki rutylu; dla tajlandzkich – brak rutylu; pakistańskie zwykle zawierają kryształy flogopitu, chlorytu, monacytu, spinelu, rutylu, magnetytu i pirytu. Wrostki rutylu wywołują zjawisko asteryzmu – rubin gwiaździsty oraz efekt kociego oka.

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, bipiramidalnym lub słupkowym o podstawie sześcioboku, czasami romboedryczne. Nasycenie barwy rubinu zależy od domieszek: czerwoną barwę wywołuje tlenek chromu, purpurową – wanad, brunatnoczerwona – żelazo.

Występowanie

Jako składnik bogatych w glin skałach metamorficznych, także jako minerał kontaktowy w marmurach dolomitowych i kalcytowych.

Miejsca występowania: Sri Lanka – (Ratnapura, Rakwana), Tajlandia – Chanthaburi Kambodża – Battambang, Pakistan – (pakistańska część Kaszmiru), Tanzania – (Longido, Winza), Kenia, Australia – (Queensland), Birma – (Mandalay, Mogok) , Afganistan – (okolice Jagdalak),

Polska – w przeszłości, piaski złotonośne Dolnego Śląska w okolicy Złotoryi, pegmatyty k.Karpacza i w gnejsach izerskich.

W Arabii rubin polerowano za pomocą onyksu.

Zastosowanie

• Jeden z najcenniejszych kamieni szlachetnych w jubilerstwie.
  • Szczególnie poszukiwane są kamienie wykazujące asteryzm, powodowany igiełkowatymi wrostkami rutylu, które są niesłychanie rzadkie.
  • Do wyjątkowej rzadkości należą kamienie wykazujące efekt kociego oka.
  • Najbardziej poszukiwane są kryształy o barwie czerwonej z delikatnym niebieskim odcieniem (tzw. „czerwień krwi gołębiej”).
• Zastosowania techniczne:
  • łożyska

Encyklopedia Jubilerstwa