Heliodor
Heliodor – minerał, przezroczysta odmiana berylu o barwie żółtej.
Nazwa pochodzi od greckiego słowa helios = słońce (bóg Słońca) oraz doron = dar („dar Słońca”) ; aluzja do zabarwienia minerału. W 1910 r. w Namibii odkryto złoże złotego berylu i nadano mu nazwę heliodor = dar słońca.
Obecnie nazwa heliodor stosowana jest powszechnie do wszystkich przezroczystych, żółtych odmian berylu /dawniej tylko do południowoafrykańskich/.
Właściwości
Zawiera niewielkie domieszki tlenku uranu – wykazuje niewielką promieniotwórczość jest to przyczyną jego pięknej złocistożółtej barwy. Okazy o odcieniu zielonkawożółtym odznaczają się pewnymi zawartościami żelaza.
Występowanie
Minerał związany ze skałami pegmatytowymi oraz pneumatoliczno–hydrotermalnymi.
Miejsca występowania: Brazylia – Minas Gerais, Bahia (kryształy dobrze wykształcone o zabarwieniu zielonkawożółtym do głęboko pomarańczowego), Namibia – Otavi, Rossing, (żółte, żółtozłociste kryształy pod wpływem promieniowania ultrafioletowego wykazują niebieską fluorescencję), Stany Zjednoczone – Maine, Connecticut (kryształy małe, o wszystkich odcieniach barwy żółtej i żółtopomarańczowej), Rosja – Ural (liczne kryształy o zabarwieniu żółtym, RPA, Madagaskar, Ukraina – okolice Żytomierza Wołyń, Włochy.
W Polsce – Góry Sowie i okolice Strzegomia.
Zastosowanie
- bardzo wysoko ceniony kamień kolekcjonerski i jubilerski
- do celów jubilerskich – poszukiwane są kamienie o zabarwieniu oliwkowym i żółtopomarańczowym; także okazy złociste oraz bardzo rzadkie i cenne kamienie złociste dające efekt kociego oka. Przezroczyste i czyste kryształy zawierają czasami rurkowate, płynne wtrącenia z pęcherzykami gazu.
Masa kamieni oprawionych w granicach 3 -5ct; okazy większe są rzadkie. W British Museum (Londyn) żółty szlifowany heliodor o masie 82,3 ct; Royal Ontario Museum (Toronto) – żółty szlifowany schodkowo heliodor o masie 78,8 ct.
Zobacz też
- minerał
Encyklopedia Jubilerstwa
