Krzemień pasiasty

Krzemień pasiasty – ozdobna odmiana krzemienia odznaczająca się koncentrycznym ułożeniem ciemnych i jasnych smug lub warstewek, tworzących bardzo atrakcyjny wzór.
Krzemień pasiasty posiada trzy najważniejsze cechy kamienia jubilerskiego: rzadkość występowania, dekoracyjność i odpowiednią twardość.
Stosowanie krzemienia w biżuterii zapoczątkował w 1972 roku sandomierski złotnik Cezary Łutowicz pod wpływem prof. Zdzisława Migaszewskiego, geologa i wykładowcy na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Wydobywany już w neolicie i wczesnej epoce brązu w rejonie Sandomierza; Iłży i Ostrowca Świętokrzyskiego – używany był do wyrobu siekierek o znaczeniu magicznym i obrzędowym.

W Polsce występuje głównie w rejonie Krzemionek Opatowskich oraz w północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich. Głównym składnikiem polskiego krzemienia pasiastego jest krzemionka (95%), a w jej obrębie dominuje kwarc. Pasiastość wynika ze zmiennej liczby mikroporów, partie jaśniejsze mają ich dużo, a ciemniejsze – mniej. Geneza polskich krzemieni pasiastych nie jest do końca wyjaśniona, sądzi się jednak, że powstały one w osadach dna morskiego w czasie sedymentacji lub tuż po niej, a źródłem krzemionki mogły być roztwory hydrotermalne.